Doğu anadolu fayı ve çevresinde meydana gelen doğal ve yapay sarsıntıların ayrımı

Abstract

Bu çalışmada, 01.01.2017-30.11.2019 tarihleri arasında meydana gelen ve Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı'na (AFAD) ait 16 adet zayıf yer hareketi istasyonu tarafından kaydedilen 1324 olaya (1.0≤ML≤3.0) ait düşey bileşen kayıtları (sismogramları) kullanılarak, meydana gelen bu olayların doğal ve yapay kaynaklı olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında, kaydedilen 1324 olay konum, derinlik, P ve S fazlarının genlik değişimleri, sismogramlarda yüzey dalgalarının gözlenmesi (Rg), oluş zamanı, P dalgası ilk hareket yönü yaklaşımları ile "ilk tahmin" yapılarak deprem veya patlatma olarak sınıflandırılmıştır. İlk sınıflandırılması yapılan olaylara ait sismogram üzerindeki P ve S fazlarının genlik değişimleri oranlandığı Genlik Oran yöntemi, sismogram üzerindeki alçak ve yüksek frekanslardaki enerji değişimlerinin analiz edildiği Karmaşıklık-Spektral Oran (C-Sr) yöntemi, sinyalin zaman bağımlı frekans değişimini analiz eden Kısa Zamanlı Fourier Dönüşümü (KZFD) ve Güç Spektrumu yöntemleri uygulanmıştır. Analizlerden sonra elde edilen sonuçlar ilk tahminlerle karşılaştırılarak kullanılan yöntemlerin başarı oranları hesaplanmıştır. Yöntemler içerisinde başarı sıralamasına bakıldığında, sırasıyla, Genlik Oran Karesel Ayrışım analizi, Genlik Oran Lineer Ayrışım analizi, Karmaşıklık Karesel Ayrışım analizi ve Karmaşıklık Lineer Ayrışım analizi şeklinde bir başarı sıralaması oluştuğu görülmüştür. Analizler sonrasında çalışma alanında meydana gelen 1324 olayın, 954 tanesinin deprem, 370 tanesinin ise patlatma olduğu anlaşılmış ve çalışma alanına ait 01.01.2017-30.11.2019 tarihlerini kapsayan deprem kataloglarının güncellenmesi önerilmiştir.

This study, it is aimed to discriminate between natural and artificial quakes by examining the vertical component of 16 weak ground motion stations belonging to the Disaster & Emergency Management Presidency (AFAD). For this purpose, events catalogs that include natural and artificial quakes occured 2017-2020 have been used in the Eastern Anatolian Fault. In the first step, 1324 events (1.0≤ML≤3.0) recorded by 16 stations from the catalogues are classified by using simple separation methods which called 'first estimate' such as the location, distance, amplitude difference of phase, observation of surface waves (Rg), day and night diffirence and first mation. Later, the following methods were applied to the events were separated from nature and artificial with these methods. The first method applied is Amplitude Ratio (As/Ap), the distinction is made by proportioning the amplitude changes of the seismic wave phases of the signal. The second method is, the linear relationship of Complexity-Spectral Ratio (C-Sr) method. The Complexity is based on calculating the energy change between two split windows by dividing the signal into two windows. The third method is Spectral Ratio method that calculates the low and high-frequency changes and amplitude and frequency in these two split windows. The fourth method is STFT (Short-Time Fourier Transform) which is used to observe changes in the frequency content and frequency of the signal. The fifth and the last method is the Power Spectrum. The most successful analysis for the whole method is the QDA applied to the Amplitude Ratio method. The results obtained as a result of these five methods were compared with the results determined by 'first determination' and the success of the methods was discussed. According to the results, 954 of the 1324 events were earthquakes and 370 were blasts.