Kural tabanlı bulanık mantık ile akademik performans değerlendirmesi

Abstract

Gelişen dünya ve bu gelişimin beraberinde getirdiği rekabetçi ortam ile birlikte performans ölçümü kavramı daha fazla önem arz etmektedir. Gelişimin hayatımızın her köşesine hızla nüfuz ettiği ve asla durmadığı göz ardı edilmemelidir. Buradan yola çıkarak, günümüzde tüm kurumlar almış oldukları hizmetin performansını ölçme gereksinimi duymaktadır. Başka bir deyişle, bir makine veya işçinin verimini göz önüne koymak ve mümkün olan en yüksek performansı arzulamaktadır. Makinelerin performansını ölçmek için klasik matematiksel yöntemler yeterli olurken, insan faktörünün var olduğu bir ortamda değerlendirme yapılırken, matematiksel yöntemler ölçümün tam doğruluğu açısından eksik kalabilmektedir. İnsanı karmaşık düşünce yapısıyla birlikte düşünerek bir performans ölçümü yapmak ve bu değerlendirmede daha esnek karar verebilen yöntemlerin kullanılması kaçınılmazdır. Bu tez çalışmasında, akademik personelin performansını ölçmek hedeflenmiştir. Performans değerlendirmenin kişiden kişiye değişebilen, çok yönlü bir yapıya sahip olması ve buna ek olarak klasik mantıkta değerlendirme yaparken ortaya çıkabilecek hataları yapmayarak, tutarlı sonuçlar elde etmek için bulanık mantık yöntemiyle değerlendirme tercih edilmiştir. Bu çalışmada, örnek olarak Türkiye yükseköğretiminde yer alan bir üniversitemizin bir fakültesinde çalışmakta olan 43 öğretim üyesinin ve bu öğretim üyelerinin ait oldukları bölümlerin performansları değerlendirilmiştir. Performans değerlendirmesinde öğretim üyelerinin faaliyetleri; araştırma, eğitim-öğretim ve yönetsel-hizmet faaliyetleri olarak gruplara ve alt gruplara ayrıştırılmış olup, her bir grup için değerlendirme yapılmıştır. Değerlendirmede, her bir öğretim üyesinin faaliyet gruplarında yer alan çalışmaları puanlandırılmış, bu puanlar bölüm ve fakülte başarısı ile kıyaslanarak bulanık çıkarım yapılmış ve öğretim üyelerinin performansları belirlenmiştir. Böylece, önerilen yöntem ile öğretim üyelerinin ve bölümlerin performansları sahip oldukları puanlardan, ait oldukları bölümlerden ve fakültelerden bağımsız bir şekilde dilsel olarak ifade etme olanağı doğurmakta, karar vericilerin karar alma süreçlerini kolaylaştırmaktadır.

With the developing world and the competitive environment brought about by this development, the concept of performance measurement becomes more important. It should not be overlooked that development quickly penetrates every area of our lives and never stops. Based on this, today all institutions need to measure the performance of their service. In other words, it takes into account the productivity of a machine or worker and wants the highest possible performance. While classical mathematical methods are sufficient to measure the performance of machines, mathematical methods may be incomplete in terms of exact accuracy of the measurement when evaluating in an environment where there is a human factor. It is inevitable to make a performance measurement by thinking of people together with a complex mindset and to use methods that can make more flexible decisions in this evaluation. In this thesis, it is aimed to measure the performance of academic staff. Performance evaluation has a versatile structure that can vary from person to person, and in addition to this, evaluation with fuzzy logic method was preferred in order to obtain consistent results by not making mistakes that may arise when evaluating in classical logic. In this study, as an example, the performances of 43 faculty members working in a faculty of a university in Turkish higher education and the departments they belong to were evaluated. Activities of faculty members in performance evaluation are divided into groups and subgroups as the research, educational and administrative activities, and then each group was evaluated. In the evaluation, the studies of each faculty member in the activity groups were scored, these scores were compared with the scores of the department and faculty, and fuzzy inference was made and the performances of the faculty members were determined. Thus, with the proposed method, the performances of faculty members and departments create the opportunity to express them independently from their scores, departments and faculties, and facilitate decision-making processes of decision-makers.