Bu araştırmada ilköğretim matematik öğretmenliği programında öğrenim görmekte olan ortaokul matematik öğretmeni adaylarının oran-orantı konusundaki problem oluşturma ve çözme becerilerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma modeli benimsenmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yapılmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme seçilmiştir. Buna göre çalışma 63 öğretmen adayı 3. sınıf, 50 öğretmen adayı 4. sınıf olmak üzere toplamda 113 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Problem Oluşturma ve Çözme Formu ile Problem Oluşturma ve Çözme Görüş Formu kullanılmıştır. Problem Oluşturma ve Çözme Formu'dan elde edilen veriler aşamalı puanlama ölçeği/rubriği kullanılarak değerlendirilmiştir. Kullanılan rubriğin aşamaları temalar olarak incelenmiş, elde edilen bulgular frekans (f) ve yüzde (%) çerçevesinde sunulmuştur. Problem Oluşturma ve Çözme Görüş Formu'dan elde edilen veriler ise betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, ortaokul matematik öğretmeni adaylarının serbest, yarı-yapılandırılmış ve yapılandırılmış problem oluşturmada başarılı görülmüştür. Bununla beraber problem oluştururken bu adaylardan bazılarının belirlenen konu dışında problem oluşturdukları, bazılarının matematiksel olarak mantıklı problem oluşturamadıkları ve mantıklı olmayan problem oluşturdukları görülmüştür. Oluşturdukları problemlerin çözümünde ise başarısız olmuşlardır. Ancak problemi anlama ve planı uygulama basamaklarında başarılı oldukları sonucu elde edilmiştir. Bu bulgulara dayanarak problem oluşturma ve çözme becerilerine yönelik önerilerde bulunulmuştur. Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının görüşlerine bakıldığında serbest problem oluşturmada zorlandıklarını, yapılandırılmış problem oluşturmanın ise en az zorlandıklarını belirtmiştir. Problem oluştururken de çözerken de öğrenci seviyesine uymakta zorlandıkları ifade edilmiştir.
The aim of this study was to examine the problem-posing and solving skills on ratio-proportion of secondary school mathematics teacher candidates studying in the primary school mathematics teaching program. Qualitative resarch method was used in the study. Case study, one of the qualitative research methods, was conducted in line with the purpose of the research. Convenient sampling method was chosen from purposive sampling methods to determine the study group. The study was conducted with a total of 113 teacher candidates, 63 of which were 3rd grade teacher candidates, and 50 of which were 4th grade teacher candidates. Problem Posing and Solving Form and Problem Posing and Solving Feedback Form were used as data collection tools. Data obtained via Problem Posing and Solving Form were evaluated with progressive scoring scale/rubric. Phases of the rubric used were evaluated and collected data were submitted in terms of frequency (f) and percentage (%). Data collected via Problem Posing and Solving Feedback Form were analyzed descriptively. In conclusion, it was found that secondary school mathematics teacher candidates were successful in posing free, semi-structured and structured problems. It was also observed that some of these candidates posed problems apart from the specified subject, while some of them were not able to pose a mathematically logical problem and posed illogical problems. The candidates failed to solve the problems they posed. However, it was found that they were successful in understanding the problem and implementing a plan. Based on these findings, suggestions were made for problem posing and solving skills. Considering the perspectives of secondary school mathematic teacher candidates, it was noted that they struggled in free problem-posing, and that they had the least difficulty in structured problem-posing. It was stated that they had difficulty in adapting to the level of the student while posing and solving problems.
