Avrupa birliği’ne üyelik sürecinde türkiye’nin enerji politikalarının ilerleme raporları çerçevesinde değerlendirilmesi

Abstract

Dünyada her geçen gün artan enerji talebine karşılık sınırlı miktarda enerji kaynağının olması ülkelerin enerji politikasını şekillendiren temel konulardan biridir. Enerjide %55 oranda dışa bağımlı olan Avrupa Birliği'nin (AB) temellerinin 1951 yılında Avrupa Kömür Çelik Topluluğunun kurulmasıyla atılmasından beri enerji en önemli politika alanlarından biri olmuştur. Enerji tedarikinin sağlanması üretici ve tüketici ülkeler açısından farklı bölge ve ülkeler ile işbirliğini gerektiren bir bütünleşme aracıdır. Türkiye enerji hedefleri doğrultusunda hareket ederek AB ile iş birliği faaliyetlerine önem vermiştir. Buna paralel olarak Türkiye, Ortadoğu ve Hazar Bölgelerindeki enerji kaynakları ile AB enerji piyasaları arasında doğal bir enerji köprüsü olması sebebiyle AB için önemli bir yere sahiptir. Bu durum Avrupa Birliği ile Türkiye'nin enerji iş birliğini beraberinde getirmiştir. 1999 yılında AB ülkeleri tarafından aday ülke olarak kabul edilen ve 2005 yılında tam üyelik müzakerelerine başlayan Türkiye AB'ye tam üyelik konusunda kararlılıkla ilerlemekte ve enerji konusunda da tam uyumu hedeflemektedir. Bu amaçlar doğrultusunda enerji politikasına da yön vermektedir. Bu çalışmanın amacı 1998-2020 yılları İlerleme Raporları çerçevesinde Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinin Türkiye'nin enerji politikalarına etkisini değerlendirmektir. Bu değerlendirmeyi yaparken o dönemde Avrupa Bütünleşmesini en iyi açıkladığı düşünülen neo-fonksiyonalist teoriden, Avrupa Birliği ve Türkiye'nin enerji politikalarından, Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan Türkiye Raporlarındaki Fasıl 15: Enerji'den yararlanılmıştır. Enerji faslı henüz Türkiye'de müzakerelere açılmamıştır. Ancak uyum düzeyi yüksek fasıllar arasında yer almaktadır. Özellikle enerji iç piyasası, arz güvenliği, enerji verimliliğinin artırılması ve yenilenebilir enerji alanlarında yürütülen çalışmalar sonucunda Türkiye tarafından iyi düzeyde ilerleme kaydedildiği Avrupa Komisyonunun hazırladığı ülke raporlarında belirtilmektedir. Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği, Türkiye, enerji, Fasıl 15, İlerleme Raporları.

Providing energy supply is an integration tool that requires cooperation with different regions and countries in terms of producer and consumer countries. Turkey has gave importance to cooperation activities with the European Union(EU) by acting in line with its energy targets. Parallel to this, Turkey has an important place for the EU as it is a natural energy bridge between the energy resources in the Middle East and Caspian Regions and the EU energy markets. This situation brought along energy cooperation between the EU and Turkey. Turkey is advancing with determination towards full membership to the EU and aims for full harmonization in energy. In line with these purposes, it also directs the energy policy. The purpose of this study is to evaluate the impact of the EU membership process on Turkey's energy policies within the framework of the 1998-2020 Progress Reports. While making this evaluation, neo-functionalist theory, which is thought to best explain European Integration, energy policies of the EU and Turkey, Chapter15: Energy in Turkey Reports prepared by the European Commission has been used. The Energy Chapter has not yet been opened to negotiations in Turkey. However, it is among the chapters with high compliance level. It is stated in the progress reports prepared by the European Commission that Turkey has made good progress as a result of works carried out especially in the fields of internal energy market, security of supply, increasing energy efficiency and renewable energy.