Sağlık kurumlarında şiddet vakalarını engelleme yönünde çatışma yönetimi tarzları, öz liderlik ve iletişim becerilerinin rolü: hekimler üzerine bir araştırma

Abstract

Son yıllarda sağlık kurumlarında şiddet vakalarının arttığı ve şiddete dönüşebilme potansiyeline sahip çatışmalarda izlenen çatışma yönetimi tarzlarının ise şiddet vakalarında etkili bir faktör olduğu görülmektedir. Sağlık kurumlarında kaçınılmaz olan çatışmaları irrasyonel davranışlar gösteren hastalardan daha çok, hekimlerin yönetebilmeleri söz konusudur. Bu noktada da öz liderlik ve iletişim becerilerine sahip çalışanların şiddet vakalarını azaltabileceği öngörülmektedir. Bu tez çalışması kapsamında hekimlerin öz liderlik becerilerinin ve çatışma yönetimi tarzlarının sağlık kurumlarındaki şiddet vakalarını engelleme yönündeki potansiyelini ve hekimlerin öz liderlik becerileri ile şiddet vakaları arasındaki ilişkide iletişim becerilerinin düzenleyici rolünü açıklayan bir model sunularak literatüre katkıda bulunulması hedeflenmektedir. Bu amaçla önce nitel araştırma kapsamında hekimlerle yarı yapılandırılmış mülakat gerçekleştirilmiştir. MAXQDA nitel analiz programı ile değerlendirilen araştırma sonuçları, hem araştırma modelini şekillendirmede hem de sonrasında yapılan nicel araştırmanın bulgularını açıklamada kullanılmıştır. Nicel araştırma kapsamında 285 adet hekimden toplanan veri SmartPLS yapısal eşitlik modellemesi programı ile istatistiksel analize tabi tutulmuştur. Böylece araştırma problemlerine hem nitel hem de nicel araştırma yöntemiyle kapsamlı bir şekilde cevap aranmıştır. Araştırma bulguları; öz liderlik becerileri yüksek olan hekimlerin çatışma yönetim tarzlarından uzlaşma ve iş birliği tarzlarını daha fazla kullandığını ve hekimlerin çatışmalarda iş birliği çatışma yönetim tarzını tercih ettiklerinde şiddet vakalarının azaltılabileceğini, ancak kaçınma ve rekabet çatışma yönetim tarzlarını tercih ettiklerinde şiddet vakalarını daha da artabileceğini göstermektedir. Bu sonuçlardan yola çıkarak sağlık kurumlarında şiddet vakalarının azaltılıp, sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması için hekimlerin çatışma yönetimi, öz liderlik ve iletişim becerileri gibi sosyal becerilerini geliştirebilecekleri eğitim programları almaları hatta bu konuların tıp eğitimi içerisine dâhil edilmesi önerilmektedir.

In recent years, it has been observed that the incidence of violence in health institutions has increased and the conflict management styles followed in managing conflicts, that can turn into violence, are influential factors in violent cases. Healthcare professionals are more likely to manage conflicts, that are inevitable in healthcare institutions, rather than patients who display irrational behaviors. We predicts that employees with self-leadership and communication skills can reduce the incidence of violence by effectively managing the conflict. Within the scope of this thesis, we aim to contribute to the literature by presenting a model that explains the potential of physicians' self-leadership skills and conflict management styles to reduce or prevent violence in health institutions and the regulatory role of physicians' communication skills in the relationship between physicians' self-leadership skills and violence cases. For this purpose, firstly we conducted semi-structured interviews on physicians about conflict management and violence. We used the results semi-structured interview, by the MAXQDA qualitative analysis program, both to shape the research model and to explain the quantitative findings of the quantitative research conducted afterwards. The data collected from 285 physicians within the scope of the quantitative research were subjected to statistical analysis with the SmartPLS structural equation modeling program. Thus, a comprehensive answer to the research problems seek with qualitative and quantitative research methods. Research findings; physicians with high self-leadership skills use the conflict management styles of compromise and cooperation more and cases of violence can be reduced when physicians prefer cooperative conflict management style in conflicts, but cases of violence may increase further when they prefer avoidance and competitive conflict management styles. Based on these results, we recommend physicians to take training programs to improve their social skills such as conflict management self-leadership and communication skills, and even include these subjects in medical education in order to both reduce the incidence of violence in health institutions and increase the quality of health services.