Rusya federasyonu’nda azınlık hakları koruması

Abstract

Rusya Federasyonu coğrafi bakımdan dünyanın en geniş ülkesidir. Bu çalışma uluslararası hukuk perspektifinden Rusya Federasyonunun azınlık hakları koruma rejimini inceleme amacı taşımaktadır. Rusya Federasyonunda etnisite, dil, din ve mezhep bakımından çoğunluk oluşturanlardan farklılaşan 30 milyonun üzerinde azınlık yaşamaktadır. Rusya Federasyonunun azınlıklara yönelik resmi politikası, bir yandan Çarlık idaresi ve SSCB dönemi mirası özellikleri taşımaktadır. İkinci olarak, Rusya Federasyonunun ulusal mevzuatında azınlık haklarına ilişkin bağlayıcı kurallar vardır. Rusya'nın 1990'ların ikinci yarısında Avrupa Konseyi'ne üye olması, insan hakları ve azınlık hakları bakımından yeni yükümlülükler altına girmesine neden olmuştur. Bu çalışmada, Rusya'nın Avrupa Konseyi Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesine taraf olmasının ardından, insan hakları ve azınlık hakları bakımından Batılaşması perspektifinden hareket edildiği varsayımı ile azınlık hakları koruması alanında kaydedilen gelişmeler incelenmiştir. Çalışmanın bağımlı değişkenleri ülkede yaşayan azınlıklar, Rusya'nın insan hakları ve azınlıklara ilişkin ulusal mevzuatı, bağımsız değişken ise azınlık hakları konusunda Avrupa Konseyi sözleşmelerine taraf olmaktan kaynaklanan yükümlülükleridir. Nitel yöntemler kullanılan araştırmanın bulguları şu şekildedir: Rusya Federasyonu, 1996 yılında Avrupa Konseyi üyeliğinin ardından temel hak ve özgürlüklerle azınlık haklarının korunması bakımından Avrupalılaşma yoluna girmiş ve Avrupa Konseyi sözleşmelerine taraf olmuştur. Bununla birlikte Putin yönetimi ile birlikte Rusya'nın oryantal özelliklerinin baskın hale gelmesi ve otoriter eğilimlerinin öne çıkması, azınlık hakları koruması alanında ilerleme sağlanmasını engellemiştir. Günümüzde Rusya Federasyonunda azınlıklara karşı ortaya konulan uygulama ayrımcılık, dışlama genel insan haklarındaki negatif durumun bir yansıması olarak ele alınmalıdır. İlave olarak Rusya Federasyonunda azınlıkların farklılıklarını yaşama, siyasal katılma, kültür ve dillerini koruma, siyasal sistemde temsil edilme gibi hakları, kimi alanlarda uyumlu olmakla birlikte, genelde Avrupa Konseyi Ulusal Azınlıkların Korunması Sözleşmesi ile çelişmektedir. Sözleşme kapsamında azınlık hakları denetimi yapan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin azınlık hakları raporları da esasen bu durumu tespit etmektedir.

Russian Federation is geographically the widest country of the world. This study aims to analyze the minority rights protection regime in the Russian Federation from an international law perspective. More than 30 million people with ethnic, linguistic, religious and sectarian differences live in the Russian Federation. The official policy of the country towards minorities, on the one hand, carries the legacy of the Tsarist period and the Soviet Union. On the other hand, there are legally binding regulations in the Russian national legislation on minority rights. Russia's membership to the Council of Europe in the second half of the 1990s has put Russia under new obligations in terms of human rights and minority rights. This study analyzes the developments in the field of minority rights protection with the assumption that Russia acts with a Westernization perspective in terms of human rights and minority rights after it became a party to the Council of Europe Framework Convention for the Protection of National Minorities. The dependent variables of the study are the minorities living in the country and Russian national legislation towards minorities and human rights, whereas the independent variable is Russia's obligations stemming from Council of Europe conventions. By using quantitative research methods, this study finds that: After its membership to Council of Europe in 1996, Russian Federation followed a path of Europeanization in terms of fundamental rights and freedoms and minority rights and became a party to the Council of Europe conventions. With the Putin administration, however, Russia's domineering oriental characteristics and authoritarian tendencies prevented any improvement in terms of protection of minority rights. Today, Russia's treatment of minorities constitute discrimination, exclusion and a reflection of its negative attitude towards human rights in general. In addition, while some aspects of minority rights, such as respecting diversity, political participation, protection of culture and languages and representation in the political system are in roughly line with the Council of Europe Framework Convention for the Protection of National Minorities in terms of minorities, in general they contradict with it. The reports of the Committee of Ministers of the Council of Europe monitoring minority rights essentially prove this fact.