Aihm kararları ışığında türk ceza yargılamasında soruşturma ve kovuşturma evrelerinde makul süre

Abstract

Uzun yargılamalar dünyada geçmişten günümüze sosyal yönden ciddi sonuçlara yol açmakta, özellikle suç oranlarının artması ve kanunsuzluğun ortaya çıkmasındaki en önemli etken olarak tüm adalet sistemlerinin ortak sorunu olmaktadır. Zamanla özellikle XX. ve XXI. Yüzyıllarda yargılamaların makul sürede gerçekleştirilmesi, adaletin sağlanması ve adil yargılanma hakkının tesisi bakımından büyük önem taşıyan bir hak haline gelmiştir. Geciken davalar, özellikle ceza yargılamasında ceza hukukunun önleyici etkisini ortadan kaldırmakta ve hatta uzun süren yargılamalar sonrasında tanıklar dahi olayı tam anlamıyla hatırlayamamakta ve bu nedenle yerinde kararlar da verilememektedir. Bu çalışmada Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde düzenlenmiş olan ve 6. maddede belirtilen adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak makul sürede yargılanma hakkı ceza hukukunda soruşturma ve kovuşturma evrelerinde ayrı ayrı ele alınarak mahkeme kararları ile örneklendirilmiş olup Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin ülkemiz hakkında vermiş olduğu ihlal kararlarının hangi nedenlerle ihlale sebebiyet verdiği tartışılmıştır.

Long trials have led to serious social consequences throughout the history until today, and it has been a common problem in all justice systems, especially as the most important factor that increases crime rates and lawlessness. Over time, especially in the 20th and 21st centuries, it has become a right of greater importance in terms of ensuring the justice and realizing the right to a fair trial. Court delays remove the preventive effect of criminal law, especially in criminal proceedings, and even after long trials, witnesses cannot fully remember the event and therefore, appropriate decisions cannot be made. As an element of the right to a fair trial, which is regulated in the European Convention on Human Rights and specifically in Article 6, the right to be tried in a reasonable time is handled separately in the investigation and prosecution phases in criminal law. As exemplified by the European Court of Human Rights' decisions confirming our country's courts decisions as violating such right; reasons under which those ECHR decisions were reached, have been discussed.