Finansal gelişme ölçütlerinin finansal yakınsamaya etkisi: AB,OECD ve APEC ülkeleri deneyimi

Abstract

Küreselleşmeyle ülkeler arası entegrasyon ve ekonomik birleşmeler yaygınlık kazanmış, özellikle 2000'li yıllardan sonra artmıştır. Literatürde yer alan en önemli hipotezlerden biri finansal yakınsamanın daha çok belli bir finansal gelişmişlik kritik noktasının üzerinde olan ülkeler arasında daha yüksek hızla gerçekleştiğine dairdir. Yatırımlar az gelişmiş, getirinin yüksek olduğu ülkelere yöneldikçe şirket satın almaları ve birleşmeleri ile reel sektördeki firmaların değerlerini arttırarak hisse senetleri piyasalarının gelişmesine sebep olmaktadır. Artan üretim hacmi ve istihdam daha yüksek refah seviyesi demektir. Bu bağlamda çalışmada finansal yakınsama kişi başı gelir yakınsaması teorisi temel alınarak incelenmiştir. Tezin amacı bankacılık ve sermaye piyasalarında finansal yakınsamanın varlığını AB, OECD ve APEC ülkelerinde ampirik olarak incelemektir. Temel hipotezi finansal olarak başlangıç yapısal özellikleri benzer olan ülkelerin daha hızlı yakınsayacağıdır. Tezde 1994-2017 döneminde 3 yıllık veriler Dinamik Panel Veri Sistem GMM tahmincisiyle analiz edilmiştir. Analizlerin sonucunda AB ülkeleri ve OECD ülkelerinde her iki piyasada güçlü bir yakınsama tespit edilirken, APEC ülkelerinde özellikle banka piyasalarında diğerlerinden oldukça düşük yakınsama tespit edilmiştir. Tezin diğer çalışmalardan farklılaştığı noktalar: i) Bölgeler arasındaki farklılıkların banka ve piyasa temelli finansal gelişme göstergeleriyle araştırılması, kıyaslanması ii) İkiden daha fazla ülke grubuyla finansal yakınsamanın test edilmesi ve kıyaslanması iii) Veri kısıtı olan APEC ülkeleriyle çalışılması iv) Bankaların piyasa rekabet gücünü gösteren Lerner endeksinin kullanılmasıdır. Çalışmadan çıkan sonuç finansal olarak az gelişmiş ülkelerin diğer ülkelere yaklaşabilmeleri için gerekli kurumsal denetimlerin gerçekleştirilmesi, maliyetlerin azaltılması, rekabetin arttırılması, liberalizasyonun hızlandırılması, istikrarlı makroekonomik politikaların uygulanması ve finansal kaynakların en efektif ve etkin şekilde kullanılacağı bir geleceğe doğru evrilmesi gerektiğidir.

Along with globalization, integration between countries and economic unions have become widespread, especially after the 2000's. One of the most important hypothesis in the literature is that financial convergence occurs more rapidly among countries that are above a certain critical point of financial development. As investments flow to underdeveloped countries with high returns, mergers and acquisitions increase the value of companies in the real sector, leading to the development of stock markets. Increased production volume and employment mean higher levels of welfare. Within this context, in this thesis, financial convergence is analysed based on the theory of per capita income convergence. The aim of the thesis is to analyse empirically the existence of financial convergence in banking and capital markets in EU, OECD and APEC countries. Its main hypothesis is that countries with similar initial financial structural characteristics will converge faster. In the thesis, 3-year data for the period of 1994-2017 were analyzed with the Dynamic Panel Data System GMM estimator. As a result, a strong convergence was detected in both markets in EU and OECD countries, while lower convergence was detected especially in banking markets of APEC countries. The points where the thesis differs from others are: i) Researching the differences between regions with bank and market-based financial development indicators ii) Testing and comparing of financial convergence with more than two country groups iii) Working with APEC countries with data constraints iv) Using the Lerner index, which shows the market competitiveness of banks . The result of the study is that in order for the financially underdeveloped countries to converge to the other countries, necessary institutional controls should be realised, costs should be reduced, competition should be increased, liberalization should be accelerated, stable macroeconomic policies should be implemented and financial resources should be used in the most effective and efficient way.