Türkoloji alanında gerçekleştirilmiş ilk kongre olan Bakü Türkoloji Kurultayı bu alanda yapılan en önemli organizasyonlardan birisidir. Bu kurultay Türkler'in toplu halde kendi kökenlerini aradığı ilk organizasyondur. Aynı zamanda bu kurultay Türkoloji'nin Doğu bilimlerinden ayrılmasının resmi olarak kabul edilmesi demektir. Kurultay hem alfabe sorunlarının hem de ortak edebi dil konusunun ilk kez toplu bir şekilde konuşulduğu bir organizasyondur. Bu kadar önemli konular Sovyetler'in de ilgisini çekmiştir. Bu kurultaya olan katkı ve etkileri kurultaydan sonraki dönemi de değiştirmiştir. Kurultay aynı zamanda yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti'ni de yakından ilgilendirmekteydi. Hem siyasi hem de kültürel açıdan Sovyetlerin önüne geçmek çok önemliydi. Bunun için önemli devrimler gerçekleştirildi. Bu devrimlerde kurultayın etkisi fazladır. Bu etki Türkiye'yi daha da ileriye götürmüştür. Bu çalışmada Bakü Türkoloji Kurultayı ve sonrasında gelişen olaylara farklı bir bakış açısıyla bakılmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde Türkoloji'nin geniş tarihi ve Kurultaya kadar gelişen olaylar ele alınmıştır. İkinci bölümde kurultayın önemi ve oturumlar incelenmiştir. Üçüncü bölümde konuşulan konular farklı bir tasnif yoluyla işlenmiştir. Daha sonra bu kurultayda alınan kararlar aktarılmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise kurultayın Türkiye'ye etkisi ve bu etki sonucu gerçekleşen olaylar doğrultusunda karşılaştırma yapılarak analiz edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Türkoloji, Bakü Türkoloji Kurultayı, Türk Tarih Tezi, Güneş Dil Teorisi.
Baku Turkology Congress, the first congress held in the field of Turkology, is one of the most important organizations held in this field. This Congress is the first organization in which Turks collectively seek their own origin. At the same time, this Congress means the official acceptance of the separation of Turkology from the eastern Sciences. The Congress is an organization where both Alphabet issues and the common literary language issue are spoken collectively for the first time. Such important issues also attracted the attention of the Soviets. The contribution and effects of this Congress also changed the period after the Congress. The Congress was also closely related to the newly established Republic of Turkey. It was important to get ahead of the Soviets, both politically and culturally. Important revolutions were carried out for this purpose. In these revolutions, the Congress has a lot of influence. This effect has taken Turkey further. In this study, it was tried to look at the Baku Turkology Congress and the events that developed after it from a different point of view. In the first chapter, the broad history of Turkology and the events that developed before the Congress are discussed. In the second chapter, the importance of the sessions were examined. In the third chapter the topics discussed were processed through a different classification. Later, the decisions taken in this Congress were transferred. In the fourth and final chapter, the effect of the Congress on Turkey and the events that occurred as a result of this effect were analyzed by comparison.
