Kadınlarda yeme bağımlılığı durumu ve yeme bağımlılığı ile ilişkili faktörler

Abstract

Amaç: Yeme bağımlılığı, son zamanlarda popülerleşen bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Yeme bağımlılığı durumu çeşitli faktörlerden etkilenmektedir. Bu çalışma kadınlarda yeme bağımlılığı durumu ve yeme bağımlılığıyla ilişkili faktörlerin belirlenmesi ile araştırma sonuçlarına göre çözüm önerileri getirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Kocaeli Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan onay (2019/22.10) ve çalışmanın yürütüldüğü kurumdan izin alınmıştır. Çalışma 06.01.2020-14.02.2020 tarihleri arasında Kocaeli Büyükşehir Belediyesine bağlı bir spor merkezinde gerçekleştirilmiştir. 18-65 yaş arası toplam 206 kadın araştırmaya katılmıştır. Katılımcılara kişisel bilgi formu, Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği (YYBÖ) ve Kişisel İyi Oluş İndeksi-Yetişkin Türkçe Formu uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 22 istatistik paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Kadınların %14,1'inde yeme bağımlılığı saptanmıştır. Katılımcılarda aşırı yeme isteği uyandıran ve/veya aşırı yemekten dolayı sorun yaşadıkları yiyecekler sıralandığında en çok çikolata/gofret, ikinci sırada pasta/kek, üçüncü sırada ise ekmek gelmektedir. Yeme bağımlılığı durumu ile yaş grupları, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu, eğitim durumu, çalışma durumu, ekonomik durum, BKİ ve ailede kilolu birey bulunma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0,05). Katılımcıların günlük ortalama televizyon izleme süreleri, ev dışında yemek yeme sıklığı ve zayıflama diyeti yapmış olma durumu ile yeme bağımlılığı durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir sonuç bulunmuştur (p<0,05). Kadınların yeme bağımlılığı durumu ile uyku öncesi yemek yeme alışkanlığı ve uykudan kalkıp yemek yeme alışkanlığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0,05). Katılımcıların duygusal durumlarındaki değişimlerin beslenmelerini etkileme durumu ile yeme bağımlılığı durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0,05). Katılımcıların kişisel iyi oluş ölçeğinden aldıkları puan ile yeme bağımlılığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: Yeme bağımlılığı yüksek lezzetli ve yüksek oranda işlenmiş gıdaların tüketimiyle öne çıkmaktadır. Yüksek oranda işlenmiş gıdalar günümüzde daha yaygın tüketildiği için özellikle bu belirli gıda türlerine olan bağımlılığın obeziteye ve yeme bozukluklarına katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Çalışmamızda katılımcıların TV izleme süresi, ev dışında yemek yeme alışkanlığı, uyku öncesi ve uykudan kalkıp yemek yeme alışkanlıkları, duygusal durum ve kişisel iyi oluş kavramı ile yeme bağımlılığı ilişkisi öne çıkan sonuçlar olmuştur. Yeme bağımlılığı durumunu ve ilişkili faktörleri belirleyebilmek için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Yeme bağımlılığı, Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği, YYBÖ, Kişisel İyi Oluş İndeksi

Objective: Food addiction emerges as a concept that has become popular recently. Food addiction is affected by various factors. This study was carried out to determine food addiction in women and the factors related to food addiction and to offer solutions according to the results of the research. Method: Approval from Kocaeli University Ethical Committee Of Non-Invasive Clinical Research (2019/22.10) and permission were obtained from the institution where the study was conducted. The study was carried out in a sports center affiliated with Kocaeli Metropolitan Municipality between 06.01.2020-14.02.2020. A total of 206 women between the ages of 18-65 participated in the study. Personal information form, Yale Food Addiction Scale (YFAS), and Personal Well-Being Index-Adult Turkish Form were applied to the participants. SPSS 22 statistical package program was used to analyze the data. Results: Food addiction was found in 14.1% of the women. When the foods that participants have a desire to overeat and/or have problems with overeating are listed, chocolate/wafer comes first, cake comes second, and bread comes third. No statistically significant difference was found between sociodemographic and descriptive information such as food addiction status and age groups, marital status, having children, educational status, employment status, economic status, BMI, and the presence of an overweight family member (p> 0.05). A statistically significant was found between the participants' daily average time of watching television, the frequency of eating outside the home, and the state of having a weight loss diet and food addiction (p<0.05). A statistically significant difference was found between the food addiction status of women and their pre-sleep eating habits and the habit of getting up and eating (p<0.05). A statistically significant difference was found between the effects of changes in the emotional state on their diet of the participants and their food addiction status (p<0.05). A statistically significant difference was found between the scores the participants got from the personal well-being scale and food addiction (p <0.05). Conclusions: Food addiction is associated with the consumption of delicious and highly processed foods. As highly processed foods are consumed more widely today, it is thought that dependence on these particular types of food will contribute to obesity and eating disorders. In our study, the prominent results were the relationship between the participants' TV watching time, eating habits outside the home, eating habits before sleep and waking up, emotional state and personal well-being, and food addiction. More comprehensive studies are needed to determine food addiction and related factors. Keywords: Food addiction, Yale Food Addiction Scale, YFAS, Personal Well-Being Index