Kocaeli üniversitesi tıp fakültesi adli tıp anabilim dalına ceza sorumluluğu nedeniyle başvuran erişkin olguların değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Akıl sağlığı ve suçluluk arasındaki ilişki geçmişten günümüze kadar tartışılan ve tartışılmaya devam eden, tıp ve hukuk bilimlerinin kesiştiği noktalardan biridir. Türk Ceza Kanunu'nun "Akıl Hastalığı" başlıklı 32. maddesinde hüküm altına alındığı üzere suç işlendiği anda akıl hastalığı nedeniyle yaptığı fiilin sonuçlarını algılayamayan veya davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli ölçüde azalan kişilere ceza verilememekte ancak güvenlik tedbiri uygulanabilmekte ya da cezası azaltılmaktadır. Olguların sosyodemografik özellikleri, ceza sorumluluğunu etkileyen hastalıklar, suçların özellikleri ve zekâ seviyeleri ile işlendiği iddia edilen suç arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Son olarak, Adli Tıp Raporu hazırlama sürecinde yaşanan sorunları tartışmak ve öneriler ortaya koymak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda 01/01/2016-31/12/2020 tarihleri arasında hakkında rapor düzenlenmiş ve suç tarihinde 18 yaşını doldurmuş 214 olguya ait muayene notları, psikometrik test sonuçları, olaya ait iddianame, tanık-mağdur ifadeleri, olguya ait daha önce düzenlenen tıbbi belgeler retrospektif olarak incelenmiştir. Bulgular: Çalışmamızda raporların %88.3'ünü erkekler, %11.7'sini kadınlar oluşturmaktadır. Erkek cinsiyetin daha fazla suça karıştığı, eğitimsizliğin ve genç olmanın, işsizliğin suç işleme üzerinde arttırıcı etkisi olduğu görülmüştür. Olguların büyük bir kısmının kötü alışkanlıklara (alkol ve madde kötüye kullanımı) sahip olduğu tespit edilmiştir. Genç, bekar, işsiz ve eğitimsiz olmanın hırsızlık başta olmak üzere tüm suç türlerinde etkisi olduğu anlaşılmıştır. Suç türleri üzerinde yaşın ve medeni durumun, tekrar suçlarda da madde kötüye kullanımının istatistiksel olarak anlamlı etkisi olduğu ortaya konulmuştur. Raporların ceza sorumluğu açısından incelendiğinde olguların %11'inin ceza sorumluluğunun bulunmadığı, %16'sının azalmış ceza sorumluluğu olduğu ve %66'sının ceza sorumluluğunun tam olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Raporların hazırlanma süresi açısından göreceli olarak raporların geç tamamlanabildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu gecikmenin ana nedenin rapor talep eden merciinin eksik evrak göndermesinden kaynakladığı, ayrıca psikiyatri bölümünde olgulara testlerin yapılması, yeterince psikolog kadrosu bulunmaması raporların gecikmesinde etkili olmaktadır. Olgulara gereksiz yere hastalık etkisinde suç işlediği iddialarında bulunulması sonucu, iş yükünün artmasına ve rapor süreçlerinin uzamasına neden olmaktadır. Sonuç: Ceza sorumluluğunun değerlendirilmesi istenen olguların konunun uzmanları tarafından bütüncül yaklaşımla irdelenip, geniş kapsamlı çalışmaların yapılması, suça yönelik risk faktörlerinin iyi belirlenmesi, rehabilitasyon programları oluşturulması, hastaların düzenli takip edilmesi, cezaların caydırıcı hale getirilmesi, adli dosyaların raporlanma sürecinde gecikmenin önlenmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması, iş gücünün ayarlanması, yargı çalışanlarına dosyaların tam teşekküllü halde gönderilmesi için eğitimlerin verilmesi gerekmektedir.

Introduction and Objective: The relationship between mental health and guiltiness is one of the intersection points of medicine and legal sciences, which has been discussed from past to present. Article 32 of the Turkish Penal Code which is titled "Mental Disease" decrees that people who cannot perceive the consequences of their acts due to mental disease at the time of the crime or whose ability to direct their behaviour is significantly reduced cannot be punished, but a special security measure can be applied or their punishment can be reduced. Inspecting the problems occurring during the preparation of Forensic Medicine Reports and offering suggestions is final objective. Materials and Methods: In the study, 214 cases that prepared between 01.01.2016-12.31.2020 and belong to older than 18 year old people, are examined for examination notes, psychometric test results, indictment of the incident, witness-victim statements, previously issued medical documents retrospectively. Results: In the study, the cases consist of %88.3 males and %11.7 females. It has been understood that males involve in crime and being young, single, unemployed and uneducated has an increasing effect on theft and sexual crimes. It was determined that most of the cases had bad habits (smoking, alcohol and drug abuse The cases have a high recidivism rate and there is a statistically significant relation between recidivism and drug abuse. When the reports were analysed in terms of criminal liability, it was concluded that 11% of the cases did not have criminal responsibility, 16% of the cases had reduced criminal responsibility, and 66% of the cases had criminal responsibility. It has been concluded that the reports can be completed relatively delayed in terms of the preparation time of the reports. The main reason for this delay is that the authority requesting the report sends incomplete documents, moreover psychological tests are made in psychiatry department and there is the lack of sufficient psychologist staff. Conclusion: It is required that criminal responsibility cases should be examined by experts with a holistic approach, carrying out comprehensive studies, well determining the risk factors of crime, establishing rehabilitation programs, regular following-up of patients, making the punishments deterrent, training members of the judiciary in order to send the files in full-fledged form.