Giriş-amaç: Sarkoidoz etyolojisi bilinmeyen bütün sistemleri etkileyebilen kronik
granülomatöz bir hastalıktır. En sık akciğerleri ve intratorasik lenf nodlarını etkilemektedir.
Her iki cinsiyette ve her yaşta görülebilmekle birlikte 25-60 yaş arasında ve kadınlarda
daha sık görülür. Tanı için klinik ve radyolojik bulguların uyumlu olmasının yanısıra
histopatolojik olarak nonkazeifiye granülom varlığı ve granülomun diğer nedenlerinin
dışlanması gereklidir. Klinik seyir değişkendir. Hastalığın klinik davranışı ve mortalitesini
öngörebilecek kantitatif modeller halen mevcut değildir. Biz çalışmamızda serum CHIT
enzim düzeyinin hastalık aktivitesi ve klinik seyri ile ilişkisini araştırdık.
Gereç-yöntem: Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Polikliniği’ne
Ağustos 2020-Nisan 2021 arasında başvuran, çalışmaya katılmayı kabul eden 126
sarkoidoz hastası çalışmamıza dahil edildi. Hastalar tedavi naif 57 hasta, daha önce en az
bir kez tedavi alan 60 hasta ve ilk kez tedavi başlanan 9 hasta olmak üzere 3 gruba ayrıldı.
Hastalarının demografik verileri, sigara içme durumu, mesleki maruziyeti, komorbiditeleri,
solunum fonksiyon test sonuçları, semptomları, radyolojik bulguları, akciğer dışı tutulum
varlığı, laboratuvar bulguları (serum kalsiyum, albümin, CHIT enzim düzeyi, serum ACE,
24 saatlik idrar kalsiyumu), tüberkülin deri testi, tedavi gören grupta kemik mineral
dansitometrisi, tanı yöntemleri, 6 dakika yürüme testi ve mMRC dispne skalası skoru
kaydedildi. Hastalardan alınan venöz kanda serum kitotriozidaz enzim düzeyi ELISA
yöntemiyle çalışıldı.
Bulgular: Tedavi naif hasta grubunun yaş ortalaması 44,16±10,923, ilk kez tedavi alan
hasta grubunun yaş ortalaması 49±9,618, en az bir kez tedavi almış hasta grubunun yaş
ortalaması 47,67±11,645 ve sağlıklı kontrol grubunun yaş ortalaması 36,65±10,476 olarak
bulundu. Üç hasta grubunda ve sağlıklı kontrol grubunda kadın cinsiyet baskındı.
Sarkoidoz tanılı hastaların serum CHIT enzim düzeylerinin medyan değeri 9,8839 ng/mL
olarak bulunurken kontrol grubununkiyse 5,1944 ng/mL olarak saptandı ve serum CHIT
düzeyi sarkoidozlularda anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.000). Her üç gruptaki
sarkoidoz hastalarının serum ACE, serum kalsiyum ve albümin değeri, 24 saatlik idrar
73
kalsiyum değeri, BAL parametreleri Kruskal Wallis testi ile karşılaştırıldı. Gruplar
arasında bu parametreler bakımından anlamlı bir farklılık görülmedi.
Serum CHIT değerlerinin sarkoidoz tanısı için duyarlılık ve özgüllüğü değerlendirildi ve
ROC analizi yapıldı. Eğri altında kalan alan hesaplandı. Sarkoidoz tanısı koyabilmek için
%95 güven aralığında cut off değeri 6.733 olup duyarlılığı %86,51 ve özgüllüğü %93,02
olarak bulundu.
Sonuç: Serum CHITenzimi sarkoidoz için oldukça duyarlı ve özgüldür. Çoğu çalışmada
hastalık prognozu ve hastalık aktivite belirteçleri (sACE, idrar kalsiyum) ile korele olduğu
görülmüştür. Bazı çalışmalarda tedavi ile CHIT değerinin düştüğü gözlenmişken kronik
sarkoidozlu hastalarda tedaviye rağmen yüksek olduğu saptanmış. Bizim çalışmamızda
serum CHIT değeri ile sACE, idrar kalsiyumu ve hastalık evresi arasında literatürün aksine
bir korelasyon bulamadık. Hasta sayımızın az olması, evre 2 hastaların yoğun olması bu
duruma neden olmuş olabilir. Literatürle uyumlu olarak bu enzimin sarkoidozlu hastalarda
sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı yüksek olduğunu ve sarkoidoz için duyarlılık ve
özgüllüğünün son derece yüksek olduğunu bulduk.
Introduction-aim: Sarcoidosis is a multisystemic, chronic granulomatous disease of
unknown etiology. The most commonly affected organs are lungs and intrathoracic lymph
nodes. Though sarcoidosis may be detected in both gender and at any ages, it is most
common at 25-60 ages and in females. The diagnosis of sarcoidosis requires a compatible
clinical presentation supported by radiological findings and histopathological evidence of
non-caseating granuloma. Other causes of granuloma should be ruled out, as well. The
clinical course of the disease is variable. The quantitative models predicting the clinical
behaviour and the mortality of the disesase is still absent. We aimed to find out the
relationship of serum chitotriosidase (CHIT) enzyme levels with the disease activity and
clinical course in patient with sarcoidosis.
Materials-methods: 126 patients with sarcoidosis who admitted to Kocaeli University
Faculty of Medicine Pulmonary Disease Outpatient Clinic in August 2021-April 2021 and
accepted to participate in our study were included in our study. The patients were divided
into 3 groups: 57 patients with treatment naïve, 60 patients having received treatment at
least once, 9 patients with first time treatment. The demographic datas, smoking status,
occupational exposure, comorbidities, pulmonary function test results, symptoms,
radiological findings of the patients were enrolled. The presence of the extrapulmonary
involvement, laboratory parameters (serum calcium, albumin, CHIT enzyme level, serum
angiotensin converting enzyme, 24 h urine calcium), tuberculin skin test results, bone
mineral dancitometer results in patients having received treatment, 6 minutes walking test
results and mMRC dyspnea scores were also enrolled. The CHIT enzyme levels of venous
blood obtained from the patients were evaluated by ELISA procedure.
Results: The mean age of the treatment-naive patient group was 44.16±10.923, the mean
age of the first time treatment group is 49±9,618, the mean age of the having received
treatment at least once patient group was 47,67±11,645 and the mean age of the healthy
control group was 36,65±10,476. Female gender was predominant in the three patient
groups and the healthy control group. The median serum CHIT enzyme levels of the
patients with sarcoidosis were found to be 9.8839 ng/mL, while that of the control group
was 5,1944 ng/mL and the serum CHIT level was found to be significantly higher in
patients with sarcoidosis (p=0.000). Serum ACE, calcium and albümin values, 24-hour
urinary calcium value, BAL parameters of sarcoidosis patients in all three groups were
compared with the Kruskal Wallis test. There was no significant difference between the
groups in terms of these parameters. Sensitivity and specificity of serum CHIT values fort
75
he diagnosis of sarcoidosis were evaluated and ROC analysis was performed. The area
under the curve was calculated. In order to diagnose sarcoidosis, the cut off value was
6.733 at the 95% confidence interval, the sensitivity was 86,51% and the specificity was
93.02%.
Conclusion: Serum CHIT enzyme is highly sensitive end specific for sarcoidosis. Most
studies show that serum CHIT enzyme levels correlate with the prognosis of the disease
and disease activity markers (sACE, urinary calcium). In some studies, it is observed that
the CHIT value decreased with treatment, while it is found to be high in patients with
chronic sarcoidosis despite treatment. Contrary to the literature, in our study no the
correlation with serum CHIT and sACE, urinary calcium and the stage of the disease was
present. The reason of that may be attributable to low number of the patients and
predominance of the stage 2 disease. Compatible with the literature, we found that serum
CHIT levels are significantly higher in sarcoidosis patients than the healthy control group
and the sensitivity and the specificity is extremely high.
