Türkiye'de fen eğitimi alanında bağlam (Yaşam) temelli yaklaşım ile ilgili yapılmış lisansüstü tez ve makalelerin içerik analizi

Abstract

Bu çalışmada, 2008-2021 yılları arasında Türkiye'de fen eğitimi alanında Bağlam Temelli Yaklaşım (BTY) üzerine yapılmış ve 50 farklı akademik dergide yayınlanmış 89 makale ile Yükseköğretim Tez Merkezi'nde tespit edilen 47 yüksek lisans, 36 doktora tezi doküman incelemesi yöntemi kullanılarak incelenip alandaki eksiklerin ve yönelimlerin tespit edilerek BTY konusundaki genel çerçevenin belirlenmesi amaçlanmıştır. Fen eğitimi üzerine daha önce yapılmış içerik analizi çalışmalarında oluşturulan temalar ve kategoriler dikkate alınarak araştırmacı tarafından geliştirilen "Fen Eğitimi Makale/Tez Sınıflama Formu" kullanılarak içerik analiziyle bu çalışmanın örneklemini oluşturan 172 çalışma incelenmiştir. Verilerin analizinde MS-Excel ve Maxqda programları kullanılmış ve elde edilen bulgular frekans, yüzde, grafik ve tablolarla sunulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre fen eğitiminde BTY konusundaki çalışmalar daha çok; 2019 ve 2020 yıllarında, ortaokul düzeyinde, örneklem büyüklüğünün 31-100 arasında olduğu, bölge olarak Karadeniz bölgesinde, il olarak Ankara ve Trabzon'da; fizikte "Elektrik", kimyada "Maddenin Tanecikli Doğası", biyolojide "Vücudumuzda Sistemler" konularında; konu alanı olarak "Öğretim" alanında olduğu görülmüştür. Araştırma yöntemi olarak en fazla nicel yöntemlerden yarı deneysel yöntem, veri toplama aracı olarak başarı testleri, veri analiz yöntemi olarak t-testi kullanılmıştır. BTY'nin sıklıkla "REACT modeliyle" beraber uygulandığı ve "Geleneksel yöntemlerle" karşılaştırıldığı, nicel deneysel çalışmalarda BTY'nin; diğer yöntemlere göre daha etkili olduğu; başarıya, bilginin kalıcılığına; tutum ve motivasyon gibi duyuşsal faktörlere; bilimsel süreç, günlük yaşamla ilişkilendirme, problem çözme, fen okuryazarlık gibi becerilere olumlu etki yaptığı; öğrencilere göre eğlenceli, ilgi çekici, kalıcı öğrenme sağlama gibi olumlu sonuçları olduğu gibi; etkinliklerin zaman alıcı olması gibi olumsuz sonuçlarının da olduğu görülmüştür. Fen eğitiminde BTY üzerine çalışacak araştırmacıların faydalanması için, kaynakça analizi yapılmış ve bu alanda en fazla atıf alan yayınlarla atıf yapılan yazarlar tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular ve sonuçlara dayanarak BTY konusunda yeni araştırma yapacak araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

In this study, 89 articles on Context-Based Approach (CTY) in science education in Turkey and published in 50 different academic journals and 47 master's and 36 doctoral theses identified in the Higher Education Thesis Center between the years 2008-2021 were examined with document analysis method, and the deficiencies in the field were investigated. It was aimed to determine the trends and to determine the general framework on STI. Using the "Science Education Article/Thesis Classification Form" developed by the researcher, taking into account the themes and categories created in the previous content analysis studies on science education, 172 studies that constitute the sample of this study were examined with the content analysis. MS-Excel and Maxqda programs were used in the analysis of the data and the findings were presented with frequency, percentage, graphics and tables. According to the findings obtained from the research, studies on STI in science education are mostly; In 2019 and 2020, at secondary school level, in the Black Sea region as a region, in Ankara and Trabzon as provinces, where the sample size is between 31-100; "Electricity" in physics, "Particulate Nature of Matter" in chemistry, "Systems in Our Body" in biology; It has been seen that the subject area is "Teaching". As a research method, quasi-experimental method from quantitative methods, achievement tests as data collection tool and t-test as data analysis method were used. In quantitative experimental studies, in which STI is often applied together with the "REACT model" and compared with "traditional methods", STI is; it is more effective than other methods; success, permanence of knowledge; affective factors such as attitude and motivation; it has a positive effect on skills such as scientific process, associating with daily life, problem solving, and science literacy; According to the students, it has positive results such as providing fun, interesting and permanent learning; It has been seen that the activities have negative consequences such as time consuming. For the benefit of researchers who will work on STI in science education, bibliography analysis has been made and the most cited publications in this field have been identified. Based on the findings and results obtained in the study, various suggestions were made to researchers who will conduct new research on STI.